انتشار گزارشی در زمینه نقش حکومت ایران در جنگ سوریه توسط نامه شام

مشارکت سپاه پاسداران و حزب‌الله در جنایات جنگی – نقش ایران به عنوان «نیرویی اشغالگر» در مناطق تحت کنترل حکومت در سوریه

بیروت/مشق/تهران، 9 نوامبر 2014 – گروه فعالان (نامه شام) امروز گزارشی تحلیلی در زمینه زوایای مختلف دخالت حکومت ایران در جنگ سوریه منتشر کرد.

این گزارش که «ایران در سوریه: از متحد حکومت تا نیرویی اشغالگر» نام دارد، مثال‌های بسیاری از نقض حقوق بشر و جنایات جنگی و بشری صورت گرفته در سوریه توسط شبه‌نظامیان تحت کنترل ایران را بررسی می‌کند، از جمله ترور «هسته بحران» در جولای سال 2012 و کشتار شیمیایی غوطه در حومع دمشق که در آگوست 2013  روی داد.

علاوه بر این، گزارش نامه شام به روش‌هایی می‌پردازد که با کمک آنها می‌توان علیه مقامات ایرانی از جمله سردار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس، شاخه برون‌مرزی سپاه پاسداران اقامه دعوای قانونی کرد.

شیار یوسف، دبیر تیم تحقیقاتی گروه نامه شام می‌گوید: «مدارک کافی وجود دارد که به کمک آنها می‌توان مدیران سیاسی و نظامی ایران را به سبب دست داشتن آنها در جنایات رخ داده در سوریه مورد محاکمه قرار داد؛ از نقش آنها در برانگیختن و تایید و همکاری در اقدامات تروریستی تا مجرمانه گرفته تا تشویق و نقش بازی کردن آنها در جنایات جنگی و انسانی. در نتیجه ما از دولت‌های غربی و سازمانهای بین‌المللی از جمله سازمان ملل می‌خواهیم که نقش ایران را مورد بررسی قرار داده و در این مورد تحقیق جدی را آغاز کنند.»

یکی دیگر از یافته‌های کلیدی این گزارش این است که رابطه بین حکومت‌های ایران و سوریه به دنبال دخالت ایران در بحران سوریه تغییر یافته است. حکومت ایران و سوریه پیشتر به صورت تاریخی متحد یکدیگر محسوب می‌شدند، اما اکنون دیگر برمبنای شواهد بی‌شمار ایران نیرویی اشغالگر محسوب می‌شود که اداره بخش‌های تحت کنترل حکومت سوریه را در دست دارد.

آقای یوسف می‌گوید: «حکومت سوریه اکنون چیزی نیست جز عروسکی در دستان سپاه پاسداران؛ قاسم سلیمانی اکنون عملا حاکم سوریه‌ی تحت اشغال ایران به شمار می‌آید.»

گزارش نامه شام طرحی را پیشنهاد می‌کند که به موجب آن می‌توان و باید جنگ سوریه را (بنا به تعریف معاهده 1907 لاهه و کنوانسیون چهارم ژنو در 1949) بحرانی بین‌المللی –و نه داخلی- به شمار آورد؛ بحرانی که از یک طرف یک نیروی اشغالگر خارجی – حکومت ایران – و شبه‌نظامیان وابسته به آن و در طرف دیگر نیز تلاش مردم سوریه برای آزادی و مقاومت در برابر اشغالگران را در بر می‌گیرد.

آقای یوسف می‌افزاید: «این جنگ را باید بحرانی بین‌المللی به شمار آورد که در مورد آن چهار کنوانسیون ژنو صادق است. مناطق تحت کنترل حکومت سوریه در این کشور را باید عملا و به معنای حقوقی کلمه مناطقی تحت اشغال ایران دانست.»

سایر یافته‌های این گزارش عبارتند از:

• احتمال دارد عامل ترور اعضای گروه «هسته بحران» در سوریه در جولای 2012، سپاه پاسداران بوده باشد. علاوه بر شواهد ضمنی، منبعی معتبر در اپوزیسیون سوریه به نقل از مقامات اطلاعاتی غربی به نامه شام گفت که برخی از اعضای این «هسته بحران» اقدام به آغاز مذاکراتی با کشورهای حاشیه خلیج و ایالات متحده کرده و در تلاش بودند بدون اطلاع ایران با آنها به توافق برسند. برای جلوگیری از چنین توافقی بود که سپاه اقدام به این حمله کرد. از آن زمان تا کنون سپاه پاسداران حکومت سوریه را در اختیار دارد و رئیس جمهور این کشور بشار اسد نیز عملا گروگانی در دست این نهاد محسوب می‌شود.

• نخستین و مهمترین دلیل دخالت ایران در بحران سوریه، حفظ منافع استراتژیک این کشور در ادامه ارسال سلاح به حزب‌الله لبنان از طریق سوریه و حفظ این گروه به عنوان عاملی بازدارنده در برابر هر نوع حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای-نظامی ایران است.

• علاوه بر سلاح و جنگجو، حکومت ایران در این مدت وام‌ها و اعتباراتی به ارزش میلیاردها دلار نیز در اختیار حکومت سوریه قرار داده است. اگر نبود‌ حمایت‌های عظیم نظامی و اقتصادی ایران از زمان شروع انقلاب سوریه (مارچ 2011) تاکنون، حکومت بشار اسد مدتها پیش سرنگون شده بود.

• سپاه پاسداران نقشی کلیدی در راه‌اندازی، آموزش و تسلیح شبه نظامیان «نیروی دفاع ملی» یا شبیهه داشته‌است. این نیروی وابسته به حکومت سوریه بر اساس الگوی نیروی بسیج در ایران و تجربه آن در سرکوب جنبش‌های مخالف حکومت از جمله اعتراضات دموکراسی‌خواهانه سال 2009 که با نام «جنبش سبز» شناخته می‌شود راه اندازی شده است. کنترل نیروی دفاع ملی اکنون تا حدود بسیار زیادی در دست سپاه پاسداران است.

• تاثیر و نفوذ ایران در سوریه به احتمال بسیار پس از سقوط اسد نیز ادامه خواهد یافت، زیرا اراده ایران در سوریه اکنون بیش از هرچیز از طریق شبه‌نظامیان تخت کنترل ایران که در این کشور به نفع حکومت سوریه می‌جنگند، از جمله حزب‌الله لبنان و گروه‌های مختلف شبه‌نظامی شیعه عراقی اعمال می‌شود. بسیاری از این شبه‌نظامیان (چه سوری و چه خارجی) احتمالا پس از حکومت اسد و حلقه نزدیکان او در حکومت همچنان در سوریه باقی مانده و تاثیرگذار خواهند بود.

مدیر کمپین نامه شام، فواد حمدان می‌گوید: « استراتژی که ایالات متحده و همپیمانان او در پیش گرفته‌اند قصد دارد ایران و حزب‌الله را در سوریه از توش و توان بیاندازد؛ اما هنوز به جایی نرسیده‌اند که به صورت عمومی اعلام کنند که جنگ در سوریه جنگ نمایندگی است و در واقع هدفی جز شکست ایران ندارد زیرا نمی‌خواهند وادار شوند برای توقف خونریزی در این کشور قدمی مشخص و عملی بردارند.

« سوریه می‌رود که به ویتنامی برای ایران و حزب‌الله تبدیل شود، اما این استراتژی از توش و توان انداختن تدریجی ایران، به هزینه مردم سوریه، لبنان وعراق است که اجرایی می‌شود. بعلاوه عدم حمایت جدی از گروه‌های میانه‌رو در اپوزیسیون سوریه و کمک به آنها در سرنگون کردن حکومت اسد و آزادسازی سوریه از دست نیروهای سپاه پاسداران و حزب‌الله، باعث پیدایش گروه‌های تندرویی مانند داعش و جبهه‌النصره شده‌است. امید به اینکه جنگ با ایران در خاک سوریه در کنار تحریم‌های فلج‌کنند می‌تواند در نهایت به تضعیف و یا حتی سقوط حکومت ایران (در واقع برنده شدنِ جنگ سوریه در خیابانهای تهران) در بهترین حالت صرفا نوعی خیالپردازی است.»

حمدان می‌افزاید: «درست است که سوریه در حال تبدیل شدن به ویتنامی برای جکومت ایران است و ایران رفته رفته توش و توان خود را در سوریه می‌بازد اما این پروسه می‌تواند مدت زمان زیادی به طول بیانجامد، بسیار بیشتر از آنچه مردم سوریه، لبنان و عراق می‌توانند طاقت بیاورند. غم‌انگیز است اما حکومت ایران حاظر است تا آخرین قطره خون علویان سوریه و شیعیان لبنان و عراق بجنگد تنها و تنها برای اینکه به بمب هسته‌ای دست یابد.»

گروه نامه شام خواستار این است که:

• حکومت ایران باید بابت نقشش در جنایات جنگی و انسانی روی داده در سوریه و همینطور به خاطر تخطی از وظایف و تکالیفی که – بر اساس کنوانسیون چهارم ژنو – به عنوان یک نیروی اشغالگر در سوریه بر عهده دارد مورد محاکمه و مواخذه قرار بگیرد.

• اگر ایران تضمین نکند که دست از نقض حقوق اساسی بشر  بردارد و حمایت‌های اقتصادی و نظامی خود از حکومت سوریه و شبه نظامیان پشتیبان آن برخواهد داشت، هیچ یک از تحریم‌های موجود بر علیه ایران نباید لغو شود. علاوه بر این ایران باید وادار شود نیروهای سپاه پاسداران، حزب‌الله لبنان و شبیه‌نظامیان عراقی را از سوریه خارج کند.

• مذاکرات هسته‌ای نباید مدام تمدید شوند. تمدید پی در پی این مذاکرات تنها به معنای خرید وقت برای ایران به منظور تحکیم پایه‌های قدرتش در سوریه، عراق، لبنان و یمن است.

• ایالات متحده و اتحادیه اروپا باید از ایران بخواهند حزب‌الله لبنان را وادار کند که ضمن خلع سلاح و انحلال، نیروهای خود را در ارتش لبنان ادغام کند.

• ایالات متحده و اتحادیه اروپا باید به سرعت قدم‌های مشخصی برای توقف خونریزی در سوریه و منطقه خاورمیانه بردارد. آنها باید از شورشیان میانه‌رو در سوریه با تمام امکانات دفاع کرده، برای این گروه‌ها این امکان را فراهم کنند که در جنگ با حکومت سوریه پیروز شده و بشار اسد را سرنگون کند- این اتفاق باید هرچه سریع‌تر صورت بگیرد و نه در سه یا چهار سال آینده. ایالات متحده و اتحادیه اروپا همچنین باید از شورشیان سوریه به نحوی حمایت کنند که آنها بتوانند نیروهای سپاه پاسداران و حزب‌الله و همینطور  گروه‌های افراط‌‌‌‌‌‌ گرایی مانند داعش و جبهه النصره را از سوریه بیرون برانند و شکست دهند و سوریه‌ای دمکراتیک و آزاد و قانونمند بسازند.

• ایالات متحده و اتحادیه اروپا باید برای حکومت ایران مهلتی مشخص برای خروج  نیروهای سپاه پاسداران، حزب‌الله لبنان و سایر نیروهای تحت کنترل حکومت ایران از سوریه و همینطور توقف حمایت‌های اقصادی و نظامی به سوریه تعیین کند. باید به ایران گفت که در صورت تخطی از این مهلت، با عواقب جدی مواجه خواهد شد.

• ایالات متحده و اتحادیه اروپا باید در راستای «اصل مسئولیت حمایت» دست به اقدام بزنند: اینکه حکومت اسد و حامیان ایرانیش نمی‌توانند و نمیخواهند مردم سوریه را در مقابل کشتارها محافظت کنند و اینکه تمام تلاش‌های دیپلاتیک تا کنون شکست خورده است به این معناست که جامعه جهانی وظیفه دارد از روش‌هایی مانند تحریم اقتصادی و دخالت نظامی استفاده کند.

• ایالات متحده باید در شورای امنیت قطعنامه‌ای در راستای فصل هفت منشور این سازمان به تصویب برساند که دسترسی امن و بدون خلل به مناطق درگیری و مردم آسیب‌دیده را برای رساندن کمک‌های انساندوستانه ممکن کند. در صورت وتو شدن این قطعنامه از سوی چین و روسیه ایالات متحده و اتحادیه اروپا باید به صورت یکجانبه وارد عمل شوند و با حفظ امنیت مناطق تحت کنترل اپوزیسیون سوریه و اعلام منطقه پرواز ممنوع مردم این کشور را از کشتار، پاکسازی نژادی و جنایات انسانی که در حق آنها اعمال می‌شود نجات بدهند.

برای اطلاعات بیشتر:
می‌توانید با فواد حمدان تماس حاصل کنید:
آدرس ایمیل: [email protected]

نکاتی برای اهالی رسانه:

1. متن کامل این گزارش را به زبان انگلیسی می‌توانید اینجا بیابید
خلاصه گزارش به عربی
خلاصه گزارش به فارسی
اطلاعیه مطبوعاتی به انگلیسی
اطلاعیه مطبوعاتی به عربی

2. این گزارش حاصل تحقیقات یک سال اخیر در نامه شام است. اطلاعات ارائه شده در آن بیش از هرچیز برگرفته از رصدِ اخبار رسانه‌ها در سوریه، ایران و سطح جهان در مورد وقایع سوریه است. بیشتر این اطلاعات و منابع در میان اخباری یافت شده‌اند که به صورت عمومی دردسترس هستند و نویسندگان این گزارش سعی کرده‌اند درمورد تمامی اطلاعات ارائه شده مرجع آنها را نیز ذکر کنند زیرا مایلند برای خوانندگان این امکان را ایجاد کنند که خود صحت موارد گوناگون را بیازمایند و در صورت تمایل در مورد آنها تحقیقات گسترده‌تر انجام دهند. نگارندگان آگاهانه از بکارگیری منابع خبری مربوط به اپوزیسون سوریه خودداری کرد‌ه‌اند –مگر در مواردی که اجتناب‌ناپذیر بود- تا شائبه جانبداری و بی‌طرفانه نبودن به متن وارد نشود.

3. نامه شام گروهی است از فعالان و شهروند-خبرنگاران ایرانی، سوری و لبنانی که بر افشای نقش حکومت ایران در بحران سوریه متمرکز است. برای اطلاعات بیشتر به وبسایت گروه به آدرس www.naameshaam.org مراجعه کنید. نامه شام زیرمجموعه و تحت حمایت بنیاد «حاکمیت قانون» – www.lawrules.org – در هلند قرار دارد.

 

•