نامه شام نسخهای به روز شده از گزارش خود در مورد نقش ایران در سوریه را منتشر کرد
نیروهای ایرانی و شبهنظامیان وابسته به آنها بخشهایی از سوریه را به اشغال خود در آورده و مرتکب جنایت علیه بشریت شدهاند
لاهه، ۲۹ آوریل ۲۰۱۶- گروه فعالان نامه شام (۱) امروز نسخه جدید و به روز شدهای از گزارش پیشین خود «ایران در سوریه: از دولتی همپیمان حکومت تا نیرویی اشغالگر» منتشر کرد. (۲) نسخه اول این گزارش در نوامبر سال ۲۰۱۴ منتشر شده بود.
در این گزارش ۲۰۰ صفحهای، زوایای مختلف نظامی، سیاسی و اقتصادی حضور ایران و شبهنظامیان تحت کنترل این کشور را در جنگ سوریه با ارائه شواهد و مدارک مختلف تحلیل میکند؛ حضوری که از ماه مارس سال ۲۰۱۱ و آغاز انقلاب سوریه تاکنون ادامه یافته است.
حمایتهای بیسابقه نظامی و اقتصادی ایران نه تنها مانع سقوط رژیم بشار اسد شده است بلکه جنس رابطه میان تهران و دمشق را نیز تغییر داده است: دو کشور به لحاظ تاریخی هم پیمانانی با منافع مشترک بودهاند اما امروز ایران در واقع به نیرویی اشغالگر تبدیل شده که مناطق تحت کنترل رژیم در سوریه را زیر نفوذ خود دارد و حکومت سوریه نیز چیزی نیست جز عروسکی در دستان سپاه پاسداران و شاخه برونمرزی آن سپاه قدس.
این گزارش بعلاوه مثالهای متعدد و شواهدی از نقش داشتن نیروهای ایرانی و شبهنظامیان تحت کنترل این کشور در نقض حقوق بشر، جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت در سوریه را در بر دارد.
شیار یوسف، دبیر گروه پژوهشی نامه شام و نویسنده این گزارش میگوید: «شواهد کافی برای به محاکمه کشیدن رهبران نظامی و سیاسی ایران بابت نقش آنها در بسیاری از جرائم جنگی رخ داده در سوریه وجود دارد؛ از نقش آنها در برانگیختن، تایید و اجرای برخی از اقدامات تروریستی گرفته تا همکاری و همراهیشان در جنایات جنگی و بشری رخ داده در سوریه.»
یوسف میافزاید: «تنها چیزی که وجود ندارد اراده سیاسی لازم برای اینکار در کاخ سفید و اتحادیه اروپاست».
ویرایش دوم گزارش جزئیات جدیدی از موضوعات کلیدی مطرح شده در نسخه پیشین را در بردارد:
بخش مربوط به بازسازی ساختاری گروه شبهنظامی بدنام سوری موسوم به نیروی دفاع ملی (NDF) مروری دارد بر برنامههای ایران برای ادغام و بازسازی ساختاری شبهنظامیان داخلی و خارجیِ حامی اسد. بخش زیادی از تمرکز این فصل بر تلاشهای ایران برای تشکیل «حزبالله سوریه» یا «مقاومت ایدئولوژیک ملی» متمرکز شده است؛ گروهی که نقشی مشابه حزبالله لبنان دارد و به منزله یک ارتش موازی منافع ایران در سوریه را حتی پس از برکناری اسد نیز تضمین خواهد کرد.
بخش مربوط به حضور حزبالله لبنان در سوریه با ذکر جزئیات توضیح میٔهد که چگونه نقش و ابعاد حضور این گروه در میدان جنگ به هزینه نیروهای حکومت سوریه افزایش چشمگیر یافته است. در این بخش درگیریهای اصلی رخ داده در مناطق استراتژیک سوریه – که «بخش مفید خاک سوریه» نیز خوانده میشود- مورد بررسی قرار گرفته و تاثیر تلاش های سپاه پاسداران و حزبالله بر تحکیم پایگاه خود در مناطق جنوبی سوریه به عنوان یک «جبهه بازدارنده» در مرز اسرائیل تشریح میشود.
یکی از فصلهای جانبی گزارش به تلاشهای حزبالله برای بسیج نیرو در لبنان میپردازد و جزئیاتی کمسابقه از تلاشهای این گروه برای تشکیل، تسلیح و آموزش گروههای مختلف شبهنظامی غیرشیعهی حامی ایران در لبنان (به عنوان نیروی ذخیره) را در بردارد.
فصل مربوط به حضور شبهنظامیان عراقی در سوریه در نسخه جدید به گستردگی جابهجاییهای جغرافیایی و همینطور نقش رو به افزایش این شبهنظامیان در نبردهای کلیدی سوریه میپردازد.
فصل مربوط به حضور شبهنظامیان شیعه افغان در سوریه به افزایش تعداد و نقش این جنگجویان در سوریه میپردازد.
فصل مربوط به حضور شبهنظامیان افغان در سوریه در نسخه جدید از گزارش چگونگی افزایش حضور و تاثیرگذاری این جنگجویان در جنگ سوریه را بررسی میکند. این بخش حاوی جزئیاتی جدید از شکلگیری و تکامل «گردان فاطمیون» است و شواهدی تازه از تلاشهای ایران برای سربازگیری از میان پناهندگان و مهاجران افغان ساکن ایران ارائه میدهد.
فصل مربوط به جنگجویان شیعه پاکستانی حاضر در سوریه مروری دارد بر تعداد و نقش این نیروها در جنگ. بعلاوه این فصل جزئیاتی از تلفات این نیروها و مراسم تدفین رسمی برگزار شده برای آنها در ایران بدست میدهد. شکلگیری «گردان زینبیون» نشان میدهد تعداد جنگجویان پاکستانی گسیل شده به سوریه رو به افزایش بوده و ممکن است در آينده شمار این جنگجویان در سوریه به طرز چشمگیری بیشتر شود.
فصل مربوط به بدهبستانهای میان داعش (ISIS) و حکومتهای سوریه و ایران گزارشها و شواهد جدید را مطرح میکند که نشان میدهد این دو حکومت نه تنها به داعش و گروههای نزدیک به القاعده نفوذ کردهاند بلکه برای تامین منافع خود با آنها همکاری و از آنها استفاده نیز میکنند. این بخش همچنین چشمپوشی حکومت ایالات متحده بر روابط ایران و القاعده و همپیمانی عملی کاخ سفید با ایران و نیروهای شبهنظامی تحت کنترل این کشور در جنگ با داعش را مورد انتقاد قرار میدهد.
فصل مربوط به حضور نیروهای ایرانی در سوریه تلاشی است برای تخمین تعداد اعضای سپاه قدس و بسیج که در سوریه کشته شدهاند. این بخش بعلاوه جزئیاتی از ورود صدها نیروی جدید ایرانی به سوریه را فاش میکند؛ جنگجویانی که در اواخر سال ۲۰۱۵ و برای شرکت در جنگهای زمینی همزمان با حملههای هوایی روسیه قدم به سوریه گذاشتهاند.
بخش مربوط به فرمانده سپاه قدس و حاکم واقعی سوریه، ژنرال قاسم سلیمانی و نقش او در سوریه، مروری دارد بر فعالیتها و حضور اخیر او در سوریه. این بخش همچنین فاش میکند که جهاد مغنیه، از عوامل حزبالله لبنان که در ژانویه ۲۰۱۵ در حمله هوایی اسرائیل در جنوب سوریه کشته شد خواهر زاده قاسم سلیمانی بوده است.
بخش مربوط به هزینههای اقتصادی جنگ سوریه برای ایران و حزبالله ارقام و جزئیات تازهای از مبالغ صرف شده توسط ایران در سوریه به دست میدهد و تاثیر این هزینهها بر اقتصاد ایران، معیشت مردم در این کشور و همینطور حزبالله لبنان را بررسی میکند.
بخش مربوط به هزینههای انسانی جنگ سوریه برای ایران و حزبالله به تلفات اخیر این دو در بحران سوریه میپردازد. لیست نامهای صدها ایرانی، افغان و پاکستانی شیعه که در سوریه کشته شدهاند توسط نامهشام تهیه و ضمیمه گزارش شده است.
بخش جدیدی با موضوع دخالت نظامی روسیه در سوریه به نسخه جدید گزارش افزوده شده که انگیزهها، اهداف و نتایج احتمالی حضور این کشور در سوریه را بررسی میکند. در این بخش چنین استدلال میشود که دخالت نظامی روسیه نه برای تقابل با ایران، که در واقع با هدف تحکیم کنترل ایران بر سوریه صورت گرفته است. در همین بخش از گزارش جمعبندی از هزینههای انسانی و اقتصادی پرداخته شده توسط مسکو ارائه و چنین نتیجهگیری میشود که سوریه -کشوری که به «ویتنامی برای ایران و حزبالله» بدل شده- احتمالا برای مسکو نیز در نهایت حکم «افغانستانی دیگر» را خواهد داشت.
فواد حمدان مدیر گروه فعالان نامه شام می گوید: «از انتشار نخستین نسخه گزارش “ایران در سوریه” در نوامبر ۲۰۱۴ تغییرات چشمگیری در سوریه و منطقه به صورت عام رخ داده، در عین حال از بسیاری جهات وضعیت تفاوت چندانی با قبل نکرده است.»
او میافزاید:«رئیسجمهور ایالات متحده، باراک اوباما همچنان بر پیگیری سیاست فاجعهبار خود مبنب بر از توش و توان انداختن تدریجی ایران و حزبالله در سوریه پافشاری میکند؛ پافشاری که بهای آن ادامه خونریزی در این کشور و گسترش افراط گرایی و بیثباتی در کل منطقه است».
نامهشام از ایالات متحده و هم پیمانان آن را فرا میخواند که با بحران سوریه به منزله یک درگیری مسلحانه بینالمللی رفتار کنند؛ جنگی که در یک سوی آن ایران و روسیه به عنوان نیروهایی اشغالگر و در سوی دیگر آن مقاومت آزادیخواهانه مردم سوریه علیه نیروی خارجی قرار دارد.
بعلاوه ایلات متحده و همپیمانان آن باید از ارجاع پرونده سوریه به دادگاه بینالمللی جنایی (ICC) در لاهه حمایت کنند تا جرائم جنگی و بشری رخ داده در این کشور مورد بررسی قرار بگیرد.
همزمان روسیه باید با تحریم های اقتصادی و انزوای سیاسی بیشتر تحت فشار قرار بگیرد تا وادار شود همراهی خود با ایران را قطع کرده، به جای ایجاد مشکل، به حل بحران سوریه کمک کند.
رئیسجمهور ایالات متحده باید به تعهدات خود مبنی بر تسلیح شورشیان میانهرو عمل کند تا این جنگجویان علاوه بر توان لازم برای مقابله با داعش و گروههای نزدیک به القاعده؛ قدرت جنگیدن با نیروها و شبهنظامیان تحت کنترل حکومت سوریه و ایران را نیز داشته باشند. برای محافظت از غیرنظامیان و فراهم شدن دسترسی بشردوستانه به مناطق مختلف سوریه باید در راستای قانون «مسئولیت حفاظت» باید مناطقی را به عنوان منطقه پروازممنوع اعلام کرد.
حمدان میافزاید: «چه بخواهیم و چه نه تنها ایالات متحده است که میتواند جلوی تجزیه و آشوب در سوریه و بقیه کشورهای خاورمیانه را بگیرد. تنها ایالات متحده است که میتواند به عنوان رهبر یک ائتلاف بینالمللی جدی به مردم سوریه کمک کند حکومتی دموکراتیک بنا کنند که در آن حاکمیت قانون برقرار است؛ سوریهای که در آن جایی برای بشار اسد و حامیانش نیست».
نکاتی برای اهالی رسانه:
۱. « نامه شام» گروهی است متشکل از فعالان و شهروند روزنامه نگاران ايرانی، سوری و لبنانی که هدفش فاش کردن نقش حکومت ايران در بحران سوريه است. نامه شام به زبان فارسی به معنای «نامههایی از سوریه»است. برای اطلاعات بیشتر در مورد گروه و فعالیتهای آن به اینجا مراجعه کنید: www.naameshaam.org
اين گروه با حمايت «بنياد حکومت قانون» (مستقر در هلند) فعاليت می کند: www.lawrules.org
۲. متن کامل گزارش «ایران در سوریه: از دولتی همپیمان حکومت تا نیرویی اشغالگر» (به زبان انگلیسی) را میتوانید اینجا بخوانید: http://www.naameshaam.org/iran-in-syria-2016.
۳. در دسامبر ۲۰۱۵ نامه شام گزارشی تحت عنوان «تامین مالی ترور – تاثیرات اقتصادی برنامه هستهای ایران و حمایت این کشور از گروههای شبهنظامی در خاورمیانه» منتشر کرد. در این گزارش هزینههای گزافی حمایت مالی ایران از تحرکات و گروه های تروریستی در لبنانِ، عراق، سوریه، فلسطین و یمن بررسی شده و تخمین زده میشود که از دهه هشتاد میلادی تاکنون ایران بیش از ۸۰ میلیارد دلار در این راه هزینه کرده است.
در ماه مه ۲۰۱۵ نامه شام گزارشی دیگر تحت نام «پاکسازی فرقهای خاموش: نقش ایران در تخریب گسترده و جابه جاییهای جمعیتی در سوریه» منتشر کرد. در این گزارش ضمن ارائه شواهد متعدد، حکومت اسد و حامیانش در ایران و حزبالله لبنان به کوچ دادن اجباری شهروندان سوری و تصاحب اموال آنها در بخشهایی از سوریه نظیر دمشق و حمص متهم شدهاند.