توقف فعالیتهای کمپین نامه شام
دولت ایالات متحده اردهای مبنی بر توقف خونریزی در سوریه ندارد
لاهه، ۲۰ ماه مه ۲۰۱۶- گروه فعالان نامه شام (۱) پس از دو سال تلاش برای افشا و مبارزه با حضور ایران در سوریه امروز اعلام کرد فعالیت های خود را متوقف خواهد کرد .از زمان راهاندازی این کمپین در فوریه ۲۰۱۴، نامه شام نقش قابل توجهی در تغییر گفتمان موجود در مورد نقش ایران و شبهنظامیان تحت کنترل آن در سوریه ایفا کرده و از آن زمان بسیاری از گروههای مخالف سوری و همینطور تصمیمگیرندگان غربی نیز با خواستهها و روایت این گروه همصدا شدهاند. با این وجود این گروه میگوید نتوانسته قدرتهای غربی و خصوصا دولت اوباما را قانع کند که تصمیمی قاطع برای توقف خونریزی در سوریه و توقف تجزیه خاورمیانه اخذ کنند.
علاوه بر تصمیمگیرنده غربی، نمایندگان مجلس و اتاقهای فکر در اروپا و آمریکا، نامه شام گزارشهای تحلیلی مفصلی در زمینه نقش حکومت ایران در بحران سوریه تهیه و به دادگاه کیفری بینالمللی در لاهه تسلیم کرده است؛ گزارشی که شواهدی مبنی بر ارتکاب جرایم جنگی و بشری توسط نیروهای حکومت، سپاه پاسداران ایران و شبهنظامیان تحت کنترل آنها در سوریه را شامل میشود. این گروه همزمان از دادستان دادگاه کیفری بینالمللی درخواست کرد که بر مبنای این گزارشها و دیگر شواهد موجود شخصا و به ابتکار عمل خود (proprio motu) تحقیق و بررسی در مورد جرایم ارتکابی را بر اساس توافق رُم آغاز کند.
با این حال دادگاه کیفری بینالمللی تاکنون نتوانسته چنین بررسی را آغاز کند؛ بیش از هرچیز به این دلیل که دولت آمریکا جلو چنین دادرسی راگرفته است. مقامات عالی رتبه اروپایی به نامه شام گفتهاند که باراک اوباما، رئیسجمهور ایالات متحده نمی خواهد حکومت ایران را ناراحت کند زیرا نگران است چنین اقدامی میتواند توافق هستهای صورت گرفته با این کشور در جولای ۲۰۱۵ را به خطر بیندازد.
فواد حمدان، مدیر گروه فعالان نامه شام می گوید: «نامه شام در این مدت در مورد نقش حکومت ایران و حزبالله در سوریه اطلاعات بسیاری به تصمیمگیرندگان تاثیرگذار در واشنگتن و پایتختهای اصلی اروپایی منتقل کرده که بر تصمیمات و نظرات آنها تاثیر گذاشته است. این تاثیرگذاری و همینطور ناتوانی باراک اوباما، رئیسجمهور ایالات متحده در توقف بحران مسائلی هستند که دیگر کمتر کسی در مورد آنها به خود تردید راه میدهد؛ تقریبا تمام بررسیها در رسانهها و مقالات منتشره از سوی محققان و اتاقهای فکر به این مسئله اشاره دارند».
حمدان افزود: «متاسفانه ما نتوانستیم دولت ایالات متحده را قانع کنیم که برای توقف خونریزی در سوریه تصمیمی جدی بگیرد؛ هرچند در عمل بسیاری در دولت آمریکا و کشورهای اروپایی با یافتهها و پیشنهادهای ما موافق هستند. به نظر میرسد اوباما قصد ندارد در سیاست خارجی خود طی ماههای انتهایی ریاستجمهوریاش تغییری ایجاد کند – حتی اگر شهرهای سوریه مانند حلب بمباران و با خاک یکسان شوند و هزاران غیرنظامی دیگر کشته و صدها هزار نفر دیگر آواره شوند».
به گفته آقای حمدان « اوباما همچنان بر سیاست فاجعه بار خود مبنی بر ‘از توش و توان انداختن تدریجی ایران و حزبالله در سوریه ‘ ادامه میدهد؛ سیاستی که بهای آن ادامه خونریزی در سوریه، دامنزدن به بنیادگرایی و بیثباتی در خاورمیانه است».
بعلاوه در میدان عمل، رئیسجمهور ایالات متحده هنوز به تعهد خود مبنی بر تسلیح و آموزش تعداد کافی از جنگجویان میانهرو در سوریه عمل نکرده است؛ جنگجویانی که باید بتوانند نه تنها با داعش (دولت اسلامی) و گروه های مرتبط با القاعده، بلکه با نیروهای تحت فرمان حکومت سوریه و ایران و همینطور شبهنظامیان تحت کنترل آنها مقابله کنند. گذشته ازین اوباما تاکنون تمام درخواستهای مطرح شده در راستای قاعده بینالمللی «مسئولیت حفاظت» برای ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع با هدف حفاظت از جان غیرنظامیان و دسترسی انساندوستانه به خاک سوریه را مورد بیاعتنایی قرار داده است.
نامهشام بار دیگر ایالات متحده و همپیمانان آن را فرا میخواند که به جنگ سوریه به منزله بحران مسلحانه بینالمللی بنگرند که یک سوی آن ایران و روسیه به منزله نیروهایی اشغالگر در خاک سوریه قرار دارند و در سوی دیگر آن جنبش آزادیخواهانه مردم سوریه برای خلاصی از اشغال خارجی. ایالات متحده و همپیمانان آن باید از ارجاع پرونده سوریه به دادگاه کیفری بینالمللی در لاهه حمایت کنند تا تمامی جنایات جنگی و جنایات بشری روی داده در خاک این کشور مورد رسیدگی قرار بگیرد. همزمان روسیه باید با تحریمهای اقتصادی بیشتر و انزوای سیاسی گستردهتر تحت فشار قرار بگیرد تا به جای همراهی با ایران و ایجاد مشکلات بیشتر در سوریه؛ به بخشی از راه حل بحران سوریه بدل شود.
ما براین باوریم که چه بخواهیم و چه نه، تنها ایالات متحده است که میتواند جلوی تجزیه و آشوب بیشتر در سوریه و خاورمیانه را بگیرد. تنها ایالات متحده میتواند در راس یک ائتلاف بینالمللی جدی به مردم سوریه کمک کند حکومتی دموکراتیک بناکنند که در آن قانون حکمفرماست و جایی برای اسد و حامیانش نیست.
در حال حاضر سوریه و تمام خاورمیانه چارهای ندارد جز آنکه تا فوریه ۲۰۱۷ منتظر بماند تا رئیسجمهور بعدی آمریکا قدم به کاخ سفید بگذارد. نامه شام امیدوار است جانشین اوباما سیاست وی مبنی بر «از توش و توان انداختن تدریجی ایران و حزبالله در سوریه» را کنار بگذارد و سیاستی قاطعانهتر و معقولتر در پیش بگیرد.
نکاتی برای اهالی رسانه:
۱. « نامه شام» گروهی است متشکل از فعالان و شهروند روزنامه نگاران ايرانی، سوری و لبنانی که هدفش فاش کردن نقش حکومت ايران در بحران سوريه است. نامه شام به زبان فارسی به معنای «نامههایی از سوریه»است. برای اطلاعات بیشتر در مورد گروه و فعالیتهای آن به اینجا مراجعه کنید: www.naameshaam.org
اين گروه با حمايت «بنياد حکومت قانون» (مستقر در هلند) فعاليت می کند: www.lawrules.org
۲. در آوریل ۲۰۱۶ نامه شام نسخه دوم از گزارش تحلیلی و مفصل خود با عنوان «ایران در سوریه: از دولتی همپیمان حکومت تا نیرویی اشغالگر» را منتشر کرد. در این گزارش ۲۰۰ صفحهای، جنبه های مختلف از نقش نظامی، سیاسی و اقتصادی که ایران و شبهنظامیان تحت کنترلش از آغاز انقلاب سوریه در مارس سال ۲۰۱۱ تاکنون ایفا کردهاند را بررسی و مستند کرده است.
ما به این نتیجه رسیدیم که حمایت بیسابقه نظامی و اقتصادی ایران نه تنها مانع از سقوط حکومت اسد شده بلکه دینامیک رابطه تهران – دمشق را نیز تغییر داده است: از همپیمانانی قدیمی با منافع مشترک ارتباط دو کشور اکنون به صورتی در آمده که در آن ایران به عنوان نیرویی اشغالگر کنترل منافع تحت تصرف حکومت اسد در سوریه را در دست دارد و حکومت سوریه دیگر چیزی نیست جز عروسکی در دست سپاه پاسداران و شاخه برونمرزی آن، سپاه قدس.
این گزارش بعلاوه مثالهای فراوانی از زیرپاگذاشتن حقوق بشر، جنایات جنگی و جنایات بشری بدست میدهد که توسط نیروها و شبهنظامیان تحت کنترل ایران در خاک سوریه رخ داده است. ما براین باوریم که شواهد و مدارک کافی برای به محاکمه کشیدن مقامات سیاسی و نظامی ایران به دلیل دخیل بودن در بسیاری از جنایات رخ داده موجود است؛ از نقش آنها در برانگیختن، تایید و همکاری در اجرای برخی اقدامات تروریستی گرفته تا دست داشتن و یاری رساندن آنها به ارتکاب جنایات جنگی و بشری در سوریه. تنها مانع عدم وجود اراده سیاسی لازم در کاخ سفید و اتحادیه اروپا برای پیگیری این پرونده قضایی بینالمللی است.
در دسامبر ۲۰۱۵ نامه شام گزارشی تحت عنوان «تامین مالی ترور – تاثیرات اقتصادی برنامه هستهای ایران و حمایت این کشور از گروههای شبهنظامی در خاورمیانه» منتشر کرد. در این گزارش هزینههای گزافی حمایت مالی ایران از تحرکات و گروه های تروریستی در لبنانِ، عراق، سوریه، فلسطین و یمن بررسی شده و تخمین زده میشود که از دهه هشتاد میلادی تاکنون ایران بیش از ۸۰ میلیارد دلار در این راه هزینه کرده است.
در ماه مه ۲۰۱۵ نامه شام گزارشی دیگر تحت نام «پاکسازی فرقهای خاموش: نقش ایران در تخریب گسترده و جابه جاییهای جمعیتی در سوریه» منتشر کرد. در این گزارش ضمن ارائه شواهد متعدد، حکومت اسد و حامیانش در ایران و حزبالله لبنان به کوچ دادن اجباری شهروندان سوری و تصاحب اموال آنها در بخشهایی از سوریه نظیر دمشق و حمص متهم شدهاند.